مفهوم بودجه جامع عملياتی و ضرورت آن
واژه بودجه در فارسی از زبان فرانسه (Bouget) اقتباس شده و در فرانسه نیز از زبان انگلیسی (budget) اقتباس شده است. علت این امر آن است که رویه تنظیم بودجه و به تصویب رساندن آن در پارلمان ابتدا از کشور انگلستان شروع شده است. بودجه یک سند مالی، اجرایی و برنامه‌ای است و بودجه ریزی همانند برنامه ریزی است.
بودجه جامع عملياتی، برنامه مالی و اجرایی هر سازمان است که برای یک سال مالی یا بیشتر، تهیه شده که حاوی پیش بینی درآمدها و سایر منابع تامین مالی و همچنین برآورد مخارج و هزینه ها و امکانات لازم برای انجام عملیاتی است که منجربه نیل به سیاست‌ها و اهداف پیش بینی شده در آن برنامه می‌شود و شامل اجزای زیر است: بودجه فروش محصولات و خدمات، بودجه خرید مواد و ملزومات، بودجه ساعات کار و دستمزد منابع انسانی، بودجه زمان و مبلغ کارکرد ماشین آلات و تجهیزات، بودجه اقلام بالاسری و تسهیم آن ها به مراکز هزینه و موضوعات بهایابی برای تعیین نرخ دقیق جذب سربار، بودجه موجودی‌ها در ابتدا و پایان هر دوره، بودجه نقدی و تمام صورت‌های مالی بودجه شده است.
اهمیت بودجه ریزی
بودجه عملياتی، محصول برنامه ريزی استراتژيك است. بودجه بندی اهداف و کاربردهای مختلف در تنظیم، تصویب، اجرا و کنترل سیاست‌ها و استراتژی‌های هر سازمان دارد. بودجه چارچوبی را برای تنظیم سیاست‌ها و چشم انداز سازمان فراهم می‌کند و فعالیت‌های مختلف برای رسیدن به اهداف پیش بینی شده، تعیین و تقسیم این فعالیت‌ها بین واحدهای مختلف سازمانی انجام می‌شود. در مرحله اجرا، بودجه راهنمای مدیران در اجرای سیاست‌های تدوین شده است و در نهایت بودجه بندی، مهم‌ترین ابزار کنترل و نظارت بر عملکرد واحدها و بخش‌های مختلف سازمان محسوب می‌شود.
روش‌های اجرای بودجه ريزی عملياتی
از آنجا که عملیات سازمان‌ها به روش‌های متفاوتی در حال انجام و ثبت در حساب‌ها است، سیستم بودجه هم باید متناسب با آن طراحی شود. به همین دلیل نرم افزار بودجه امکان استقرار در حالات مختلف را دارد.
الف) تنظيم بودجه ريزی عملياتی طبق حسابداری بها
ب) تنظيم بودجه ريزی عملياتی طبق روش اندازه‌گيری كار يا كارسنجی
پ) بودجه ریزی بر مبنای فعاليت(ABB)
نخستین نرم افزار جامع بودجه بندی عملیاتی بر مبنای صفر، انعطاف پذیر و چرخشی با امکان تحلیل حساسیت
با امکانات و ویژگی های زیر:
o امکان زمانبندی انعطاف پذیر (به‌صورت سالانه، نیم‌سال، فصلی، ماهانه، هفتگی، روزانه و کسری از یک روز)
o امکان گروه بندیها به صورت n سطحی و معرفی اقلام به صورت نامحدود در تمامی اطلاعات پایه
o امکان انتخاب ماژول‌‌های روش نرخ کلی، زمانسنجی، تسهیم دوطرفه و سفارش ساخت روش‌های مدرن ABB و TDABB
o امکان تعریف کارت استاندارد (فهرست مواد، بهای دستمزد، بهای ماشین آلات و بهای بالاسری)
o امکان صدور کاربرگ فروش (مقداری، ریالی، تعدیلات مقداری، تعدیلات نرخ و ...) به صورت Dynamic
o امکان انجام تعدیلات تولید و خرید در کاربرگ مجزا
o امکان تعریف سیاست های نگهداشت موجودی پایان دوره محصول و مواد
o امکان تعریف سیاست های الگوی پرداخت بدهی و الگوی دریافت مطالبات
o ارایه انواع گزارش‌های بودجه فروش، بودجه تولید، بودجه اجزای تولید (مصرف مواد، نیروی انسانی، ماشین‌آلات، بالاسری) و بودجه خرید
o ارایه انواع گزارش‌ها و نمودار‌های بودجه نقدی، صورت‌های مالی، نسبتهای مالی، نقطه سربه سر، نقطه تعطیل، درجه اهرم، مالی، عملیاتی و ترکیبی
o امکان تنظیمات اقلام تولید و غیرتولید جهت هوشمندسازی و کنترل هریک از پارامترها با قابلیت هشداردهی
o امکان استفاده در تمامی سازمان‌ها، ادارات، شرکتهای صنعتی و تولیدی، بازرگانی، فروشگاهی و خدماتی
o قابلیت پیونددهی به تمامی نرم افزارهای موجود سازمان